Actie Noa Lang roept vragen op over grens van het juichen: ‘Sport is ook emotie, dat vergeten we soms’
Noa Lang houdt wel ‘van een beetje plagen’. Vandaar dat de PSV’er na zijn goal tegen Feyenoord zwaait met de cornervlag en het ding vervolgens naar de grond gooit. Maar: waarom wel geel voor je shirt uittrekken en niet voor zoiets? Lang overtrad simpelweg de spelregels. Zitten er grenzen aan manieren van juichen? ,,Het zal een hartstikke leuke foto zijn voor zijn plakboek.’’
Dennis van BergenLaatste update:21:32
Met de routine van een aspergesteker plukte hij ‘m uit de grond, Noa Lang, afgelopen zondag tijdens PSV-Feyenoord. De aanvaller van de Eindhovense club had net voor de openingstreffer gezorgd in het Philips Stadion, toen hij al instinctief naar de hoek van het veld was getrokken.
En hup, daar stond hij, de rappe buitenspeler, vrolijk zwaaiend met een rood/witte cornervlag. Hij zette de stok en de vlag niet terug op z'n plek, maar wierp die naar de grond. Hij bekende later tegenover ESPN: ,,Ik hou wel een beetje van plagen.’’
Het juichen van Lang, een knipoog naar een identieke actie van ex-Feyenoorder Cyriel Dessers tijdens een eerdere aflevering van de topper; het leidde tot talloze reacties. Voorstanders prezen hem. Tegenstanders, met name die uit Rotterdam en omstreken, laakten hem.
You love him or hate him
Passend bij de emotie die de Oranje-international toch al oproept: You love him or you hate him. Maar hoe (on)wenselijk is deze manier van een doelpunt vieren?
Als iemand er plezier uithaalt om met een cornervlag te gaan zwaaien, ach
Danny Koevermans
Hoe kan het dat scheidsrechter Serdar Gözübüyük hem ermee weg liet komen, terwijl een shirtje uittrekken na een treffer wél als de wiedeweerga een gele kaart had opgeleverd? Is de ene uiting onschuldiger dan de andere? Zitten er, kortom, grenzen aan manieren van juichen?
Eerst even over het fenomeen juichen. Er was een tijd dat voetballers domweg hun hand opstaken, wanneer ze hun elftal aan een treffer hadden geholpen. Die tijd is alweer jaren voorbij. In alle soorten en maten schieten ze tegenwoordig voorbij, voetballers met elk hun eigen gekkigheden.
RKC-spits Michiel Kramer greep vorig jaar na een doelpunt tegen AZ naar zijn edele delen, naar eigen zeggen om zo het ontpoppen van een flesje champagne uit te beelden. Voormalig Feyenoord-aanvaller Mike Obiku maakte er een gewoonte van om in traliehekwerk te kimmen - en daarbij geregeld zijn handen open te halen.
Geschorst door juichen
En bij PSV koesteren ze dus een voorliefde voor cornervlaggen. Neem Malik Tillman onlangs nog, toen hij na de 2-2 tegen Sjachtar Donetsk zo’n exemplaar doormidden trapte.
Wrang detail: Vanwege de daaropvolgende gele kaart mist hij nu het cruciale Champions League-uitduel van PSV bij Rode Ster.
,,Weet je’’, zegt Danny Koevermans, de voormalig prof die alweer enige jaren scheidsrechter is in het amateurvoetbal. ,,Zelf hou ik meer van de manier waarop iemand als Luuk de Jong zijn doelpunten viert. Vingertje omhoog, handje aan de aangever, klaar. Maar als iemand er plezier uithaalt om met een cornervlag te gaan zwaaien, ach.’’
De richtlijnen in het grote boek van scheidsrechters zijn duidelijk. Een speler mag de hoekvlag niet uit de grond trekken en ‘m ook niet weggooien tijdens het vieren van een doelpunt. Letterlijke quote: ‘Dit wordt gezien als onsportief gedrag en kan worden bestraft door de scheidsrechter met een gele kaart’.
Onjuist handelen Gözübüyük?
Heeft Gözübüyük, kortom, onjuist gehandeld door Lang weg te laten komen met zijn wijze van juichen? ,,Nee’’, stelt Koevermans met klem. ,,Een scheidsrechter is een goede scheidsrechter wanneer hij soms ook dingen níet ziet. Of, beter: niet wíl zien. Bas Nijhuis is hier een meester in. Hij voelt een wedstrijd aan. En dat deed Gözübüyük zondag ook. Want, kom op, hè.’’
,,Hoe erg is het nou, met een cornervlag wapperen? Zo lang hij dat ding niet als speer richting het publiek gebruikt heeft Lang mijn zegen, hoor. Heb ik met voetballers die hun shirt uittrekken ook, trouwens, ook al is dat volgens de FIFA-regels niet toegestaan. Ik denk dan: jongens, waar maken we ons druk om, zeg. Sport is emotie, hè, dat vergeten we nog weleens.’’
Kanttekening bij gedrag Lang
Voormalig toparbiter Mario van der Ende onderschrijft de mening van Koevermans. Al plaatst hij uit het oogpunt van ethiek en groepsdenken wel een kanttekening bij het gedrag van Lang. ,,Het zal een hartstikke leuke foto zijn voor zijn plakboek’’, stelt de Hagenaar met enig cynisme in zijn stem.
,,Alleen zou ik er als trainer niet zo blij mee zijn, een jongen in mijn elftal die een soort kruising is tussen Koning Arthur met zijn magische zwaard en Rémi uit ‘Alleen op de Wereld’. Langs gedrag neigt naar narcisme. Prima dat Gözübüyük hem geen gele kaart heeft gegeven, het is tamelijk onschuldig allemaal’’, vertelt Van der Ende.
,,Maar als ik nog had gefloten, was ik zeker even op Lang afgestapt, wanneer hij daar met die vlag in zijn handen had gestaan. Had ik gezegd, wat veel ploeggenoten onherroepelijk zullen denken: hé jochie, doe eens niet zo gek joh.’’
De arbiter is te jong en te onervaren, vindt oud-scheidsrechter Van der Ende
Scheidsrechter Sander van der Eijk bij de wedstrijd FC Utrecht tegen Go Ahead Eagles.Beeld Pro Shots / Erik Pasman
Oud-scheidsrechter Mario van der Ende hekelt het niveau van de arbiters van dit moment. Scheidsrechters staan te weinig met de poten in de modder, vindt hij.
Tot op zekere hoogte hoort gemopper op de scheidsrechters bij de charme van het voetbal, maar er is de laatste tijd wel degelijk reden tot zorg, zegt Mario van der Ende. De oud-scheidsrechter kijkt ieder weekend met haast ingehouden adem naar de velden: waar zou het dit keer misgaan?
Van der Ende is uitgesproken: “Er lopen op de Nederlandse velden te veel jonge, onervaren scheidsrechters rond.” Het leidt tot fouten en zelfs blunders, vindt hij. “De kwaliteit van de arbitrage is echt een probleem.”
De aanleiding voor Van der Ende om zo duidelijk stelling te nemen, is de wedstrijd FC Utrecht-Go Ahead Eagles, een week geleden. Middenvelder Enric Llansana van de ploeg uit Deventer kreeg in de beginfase een dubieuze rode kaart van scheidsrechter Sander van der Eijk (die later door de KNVB werd geseponeerd).
‘Een belachelijke rode kaart’
FC Utrecht maakte in de slotseconde van de zeven minuten extra tijd de gelijkmaker (3-3). Het resulteerde in een woede-uitbarsting van Paul Bosvelt, de technisch manager van de Eagles. Hij plaatste op sociale media een afbeelding van een middelvinger, met de tekst: “Wat een schandalige vertoning van de scheidsrechter vandaag. Allereerst een belachelijke rode kaart. Extra tijd 5 minuten die niemand kan verklaren en daar ook nog eens 2 minuten bij optellen. KNVB en scheidsrechter bende. Jullie maken het voetbal kapot!
Van der Ende refereert aan de woorden van algemeen directeur Jan Willem van Dop van Go Ahead Eagles, die eerder deze week zei dat de scheidsrechtersploeg van de KNVB ‘een soort opleidingsinstituut’ is. “Daar heeft hij gelijk in. Het lijkt op een proeftuin. Scheidsrechters moeten op jonge leeftijd wedstrijden op hoog niveau fluiten om voldoende vlieguren te maken. Alleen op die manier maken ze kans op een internationale carrière.” Oudere arbiters maken geen kans bij Uefa en Fifa, vertelt Van der Ende.
Te reactief fluiten
Zelf leerde hij het vak in de lagere klasses van het amateurvoetbal. “Jongens onder zeventien bij Westlandia, dat soort wedstrijden. Op z’n Haags: een scheidsrechter moet eerst met de poten in de modder staan. De sfeer in de kleedkamers ontdekken, leren meebewegen met het spel. Tegenwoordig stomen de jonge arbiters veel te snel door richting tweede divisie.”
Van der Ende ziet bijna ieder weekend waar dat toe leidt. Hij vindt dat de scheidsrechters te reactief fluiten. Ze zien de Var, de videoscheidsrechter, als een veilige achtervang, waardoor de scherpte afneemt, vertelt Van der Ende. “Zonder Var moet je 100 procent scherp zijn. Met zo’n videoscheids is de verleiding groot om laconieker te worden. Vergelijk het met een trapezewerker die een vangnet onder zich heeft.”
Hij heeft ook suggesties. Wat Van der Ende betreft moet de scheidsrechter na afloop voor de camera’s uitleggen waarom hij deed wat hij deed. Daar zijn de arbiters mee gestopt, zegt hij, ‘omdat ze niet iedere week een mea culpa willen uitspreken voor een verkeerd besluit’. “Maar tekst en uitleg geven hoort bij het vak.”
En hij vindt dat het bij de KNVB schort aan opleiding en coaching van scheidsrechters. Het zou goed zijn, vindt Van der Ende, als de arbiters niet meer in dienst zijn van de KNVB, maar als externen worden ingehuurd voor wedstrijden. “Rechters zijn toch ook geheel onafhankelijk?”
Vanmiddag interviewde Mario 500-voudig volleybalinternational en Olympische gouden medaillewinnaar Peter Blangé in het programma Bloed, zweet en tranen op ALL Sports Radio.
Het was een veelbewogen Eredivisieweekend, voornamelijk op het gebied van arbitrale beslissingen. Oud-topscheidsrechter Mario van der Ende heeft zich groen en geel geërgerd aan de arbitrage en roept de KNVB op tot actie. "Dat geeft aan dat een aantal arbiters in deze categorie scheidsrechters totaal niet professioneel ingesteld zijn", stelt Van der Ende tegenover Sportnieuws.nl.
Na de gemaakte fouten in de Eredivisie wordt overal geschreven en gesproken over de arbitrage. "Het doet geen pijn om als oud-scheids zoveel arbitrale fouten te zien, omdat het me niet verbaast", begint Van der Ende zijn verhaal. "Dit geeft wel weer aan dat er een probleem is met het niveau van de arbiters. Als er bij een paar duels iets meer druk, hectiek is en alles iets sneller gaat, dan zie je gewoon dat de kwaliteit helaas niet toereikend is voor het allerhoogste niveau."
Een van de fouten waar Van der Ende naar verwijst, is de opmerkelijke rode kaart voor Go Ahead Eagles. Llansana tackelde de ‘doorgebroken’ Paxten Aaronson en werd bestraft met rood. Van der Ende merkte op dat de situatie verre van duidelijk was en vindt dat de scheidsrechter de kans had moeten krijgen om via de VAR het incident nader te beschouwen.
"Eerst moest gekeken worden of hij de bal wel of niet heeft geraakt, dan of het echt een doelpuntrijke kans was, dan eventueel of een verdediger misschien nog zou kunnen ingrijpen én of de speler niet te graag naar de grond wilde gaan. Dat zijn al vier punten, waardoor het zeer onoverzichtelijk was. Als Go Ahead tegen deze rode kaart in beroep gaat, dan staan ze heel sterk. Ik denk dat er 85 procent kans is op vrijspraak voor de speler."
Woede bij Paul Bosvelt
Paul Bosvelt, technisch directeur van de club uit Deventer, was woest na het laatste fluitsignaal. Hij opende Facebook en Instagram en schreef een vernietigende tekst. ‘KNVB en scheidsrechtersbende, jullie maken het voetbal kapot!!’ was de tekst met een grote middelvinger als afbeelding. "Ik vind het niet gek dat het er een keer uitkomt. Als je ziet hoe er duels begeleid en geleid worden... dat kan gewoon niet op dit niveau", vervolgt Van der Ende. “De manier waarop Bosvelt zich uitte, dat was niet slim. Van Dop had wel een héél duidelijk en sterk statement."
Ook de beslissing om een ‘geldig doelpunt’ van Almere City af te keuren roept vraagtekens op. Junior Kadile deelde een lichte duw uit op Devyne Rensch, waarna Jeroen Manschot direct een streep zette door de treffer. "Bij de duels van Feyenoord en PSV mochten ze duwen zoals bij ijshockey, terwijl hier bij het minste of geringste contact wordt afgefloten. Dan zie je gewoon dat de scheidsrechter in de Eredivisie niet consequent zijn. Je kunt natuurlijk niet negen dezelfde scheidsrechters hebben, maar ze moeten wel zo uniform mogelijk handelen. Dat gebeurt nu niet, dus daar moet de KNVB wel scherp naar kijken."
Tweede bal in het veld bij NAC - AZ
Bij NAC Breda en AZ kwam volgens Van der Ende ook een voorbeeld van ongeschiktheid ter sprake. Scheidsrechter Edwin van de Graaf legde het spel niet stil terwijl er een tweede bal op het veld was. "Dat was écht lachwekkend. Op deze manier heeft het publiek, die de bal op het veld gooiden, voordeel van de streek die zij uithalen. De meeste arbiters spreken de taal van de kleedkamer niet en hebben te weinig voetbal know-how. Hieruit blijkt weer dat zo’n scheidsrechter geen idee heeft hoe een speler afgeleid kan worden."
Van der Ende weet nog goed dat Van de Graaf vorig jaar ook al in opspraak kwam. Destijds stelde hij zich onprofessioneel op voorafgaand aan ADO Den Haag tegen Go Ahead Eagles. "Hij zette een lachwekkend filmpje op het internet waarin hij zichzelf filmde, terwijl hij op zijn bakfiets zat. Dat geeft aan dat een aantal arbiters in deze categorie scheidsrechters totaal niet professioneel met het vak bezig zijn."
Werk aan de winkel voor de KNVB
Van der Ende roept de KNVB op om de scheidsrechtersopleiding te herzien. Hij suggereert dat de KNVB externe experts zou moeten inschakelen om de opleiding en begeleiding van arbitrage te verbeteren. "De hele afdeling ‘scheidsrechterszaken’ bij de KNVB ziet er matig uit, terwijl het zo’n belangrijke groep is. En dan heb ik het ook over de leiding, want die hebben totaal geen affectie met de arbitrage. Dat interesseert ze geen reet."
"Ursel de Geer had ooit een televisieprogramma en dat heette: ‘t Is hier fantasties’. Ik heb weleens het idee dat ze bij de afdeling ‘scheidsrechterszaken’ op dat niveau bezig zijn. Dat ze ook denken van ‘het gaat hier fantastisch’, maar niets is minder waar", besluit Van der Ende lachend.
Is scheidsrechterskorps te jong? 'Eredivisie wordt als proeftuin gebruikt'
Directeur Go Ahead Eagles: 'We lijken wel een opleidingsinstituut voor scheidsrechters'
Het Nederlandse scheidsrechterskorps lag afgelopen weekend flink onder vuur na enkele discutabele beslissingen. Jonge scheidsrechters worden te snel voor de leeuwen gegooid, zo klinkt het.
Jan Willem van Dop, algemeen directeur van Go Ahead Eagles, liet in Studio Voetbal weten helemaal klaar te zijn met het niveau van de arbitrage. "Vandaag is voor mij de druppel."
Oud-scheidsrechter Mario van der Ende sluit zich aan bij Van Dop en spreekt van amateurisme. "Als je actief bent in het betaald voetbal mag je professionaliteit en kwaliteit verwachten. Nu wordt de eredivisie als proeftuin gebruikt."
Opleidingsinstituut
De belangrijkste kritiek van Van Dop: de scheidsrechters zijn te jong en onervaren. "We hebben een hele grote groep scheidsrechters in Nederland. De topscheidsrechters komen op dit moment niet aan hun aantal wedstrijden, omdat die groep te groot is. Je gaat dan toch niet iemand nemen uit de jongere generatie? Het lijkt wel alsof wij een soort opleidingsinstituut zijn."
Volgens Van Dop was het al de derde keer dit seizoen dat zijn club werd benadeeld. Enric Llansana werd al vroeg in het duel met FC Utrecht door scheidsrechter Sander van der Eijk van het veld gestuurd. "Een schandalige vertoning", vond technisch manager Paul Bosvelt. Vandaag werd de rode kaart geseponeerd door de tuchtcommissie betaald voetbal.
Van Dop: "Tegen Ajax werd ons een penalty onthouden, bij Heerenveen werd een goal onterecht afgekeurd en vandaag die rode kaart. Ik ben ook al in contact met de KNVB en dan krijg ik te horen: ja, discutabel. Dat zegt mij genoeg."
Marc Nagtegaal was de arbiter die de handsbal van Ajacied Davy Klaassen niet bestrafte en Serdar Gözübüyük floot het duel met sc Heerenveen. Beiden staan, net als Van der Eijk, op de internationale lijst. Gözübüyük behoort zelfs tot de elitecategorie.
Scheidsrechter Sander van der Eijk was zondag de gebeten hond bij Go Ahead Eagles
Van der Ende, die zelf meer dan 600 wedstrijden in het Nederlandse betaald voetbal floot, ziet dat veel scheidsrechters een te geringe basis hebben.
"Die voorvallen die Van Dop noemt, daar kan ik me helemaal in vinden. Als je actief bent in het betaald voetbal mag je professionaliteit en kwaliteit verwachten. Nu wordt de eredivisie als proeftuin gebruikt. De woorden van Bosvelt en Van Dop zijn misschien niet handig, maar ik kan het goed begrijpen."
Moeten de Nederlandse clubs inderdaad vertrouwen op jonge en onervaren scheidsrechters? Het is moeilijk om daar een eenduidig antwoord op te geven. Wel kunnen we cijfers bekijken om een indruk te krijgen.
Characters
Te beginnen met de bekritiseerde scheidsrechter Van der Eijk. Hij maakte in 2019 zijn debuut als arbiter in de eredivisie en floot sindsdien 69 duels op het hoogste niveau. Ook floot hij 105 wedstrijden in de eerste divisie en had hij de leiding over enkele Europese duels.
Dan de leeftijd van de scheidsrechters. Die ligt dit seizoen rond de 37 jaar. De oudste is Bas Nijhuis (47 jaar) en de jongste Jannick van der Laan (29 jaar). Als we dat vergelijken met het seizoen 2004/2005, dan zien we dat de gemiddelde leeftijd twintig jaar geleden hoger lag: rond de 41 jaar.
Van Leeuwen staat achter scheidsrechtersbeleid: 'Wordt hard gewerkt aan kwaliteit'
Volgens Van der Ende komen jonge scheidsrechters veel te snel op een hoog niveau te fluiten en is dat terug te zien in de kwaliteit van de arbitrage.
"In die vier jaar fluit je toch al gauw 150 wedstrijden. Het is beter als je eerst wat jaren met de voeten in de modder staat. Nu zijn ze net van de melktandjes af en ze staan al in de eerste divisie te fluiten. Twintig jaar geleden had je toch wat meer characters onder de scheidsrechters."
Topscheidsrechters fluiten het meest
Het lijkt er niet op dat de groep eredivisiescheidsrechters groter is dan voorheen. Dit seizoen kwamen in de eerste zestien speelrondes twintig verschillende scheidsrechters in actie. Ter vergelijking: ook in 2004/2005 waren dat er twintig, maar dan over het hele seizoen.
Scheidsrechters betaald voetbal
SCHEIDSRECHTERS
EREDIVISIE DIT SEIZOEN
LEEFTIJD
Danny Makkelie
12 duels
41 jaar
Joey Kooij
11 duels
33 jaar
Serdar Gözübüyük
10 duels
39 jaar
Jeroen Manschot
10 duels
42 jaar
Bas Nijhuis
10 duels
47 jaar
Allard Lindhout
10 duels
37 jaar
Sander van der Eijk
9 duels
33 jaar
Dennis Higler
8 duels
39 jaar
Alex Bos
7 duels
30 jaar
Edwin van de Graaf
7 duels
41 jaar
Jannick van der Laan
7 duels
29 jaar
Marc Nagtegaal
7 duels
31 jaar
Martin van den Kerkhof
7 duels
40 jaar
Ingmar Oostrom
6 duels
34 jaar
Jochem Kamphuis
5 duels
38 jaar
Robin Hensgens
5 duels
31 jaar
Erwin Blank
4 duels
36 jaar
Rob Dieperink
4 duels
36 jaar
Richard Martens
3 duels
39 jaar
Martijn Vos
2 duels
30 jaar
En dan de vraag of de topscheidsrechters minder op het veld staan om andere arbiters de kans te geven.
Danny Makkelie, Gözübüyük, Joey Kooij, Allard Lindhout en Van der Eijk zijn de Nederlandse scheidsrechters die dit seizoen floten in het hoofdtoernooi van de Champions League, Europa League of Conference League. Zij krijgen ook de meeste eredivisiewedstrijden toegewezen, samen met de twee oudste scheidsrechters: Bas Nijhuis en Jeroen Manschot.
Wat zou een oplossing zijn, volgens Van der Ende? "Tegenwoordig moet je niet later dan je 23ste of 24ste serieus beginnen met fluiten, wil je nog een internationale carrière hebben. Het zou goed zijn als scheidsrechters op latere leeftijd nog kunnen instromen."
)
)
