Rotterdam, 4 april
INTERVIEW
'Ene scheidsrechter maakt zijn eigen regeltjes, de ander heeft nog melktandjes'
Daan Jurgers
Na de afgelopen speelronde in de Eredivisie was de arbitrage niet voor het eerst dit seizoen weer onderwerp van gesprek. Mario van der Einde benadrukt tegenover VoetbalNieuws dat de kwaliteit van de scheidsrechters omhoog moet. De oud-arbiter pleit voor een betere opleiding en beter omgaan met de VAR.
Bij NEC Nijmegen-PSV, AZ Alkmaar-sc Heerenveen, Go Ahead Eagles-Ajax, Sparta Rotterdam-Feyenoord én bij FC Utrecht-FC Volendam zag Van der Ende de arbitrage de mist in gaan. Het is volgens de oud-scheidsrechter hoog tijd voor verbeteringen in de scheidsrechterswereld. "Allereerst begint dat met de opleiding", begint Van der Ende. "Dat hoeft niet eens bij de KNVB te zijn. Dan denk ik aan een soort uitzendbureau-achtige constructie. In ieder geval een beroepsopleiding waar spelregelkennis (en zo uniform mogelijke toepassing), kennis van het spel, maar ook kennis van de professionele voetbalwereld centraal staan.”
'Alice in Wonderland'
"Er lopen er nu nog te veel bij als Alice in Wonderland", vervolgt Van der Ende. "Ze snappen de profwereld niet en worden te jong en/of kwalitatief niet geschikt voor de leeuwen gegooid. Dat heeft te maken met de wijze van opleiding en coaching en de grote terugloop van het aantal scheidsrechters de afgelopen jaren. De vijver waar je uit kunt vissen is veel minder groot."
Mario van der Ende
Volgens Van der Ende moeten arbiters bekend raken met de profwereld. "Stagelopen bij BVO’s moet een verplichting worden, waar ze leren wat er gebeurt als er verloren of gewonnen wordt. Hoe is de stemming? Hoe is de situatie?", aldus de oud-scheidsrechter. "Die scheidsrechters van nu gaan op jonge leeftijd uit het amateurvoetbal richting betaald voetbal en hebben alleen maar met goedwillende amateurs te maken gehad. Amateurvoetbal en Betaald Voetbal zijn twee totaal verschillende werelden. Daar moet veel meer aandacht aan besteed worden."
Niet alleen moeten de arbiters bekend raken met de profwereld, de eisen moeten ook omhoog. "Het is nog steeds zo dat als je voor een spelregeltoets een zeven haalt je weer een jaar mag fluiten. Leg de lat maar eens op tien uit tien. Je moet er wel vanuit kunnen gaan dat de scheidsrechter de spelregels op de hoogte is", aldus Van der Ende, die benadrukt dat het tevens gaat om het uniform toepassen van de spelregels. "Er lopen scheidsrechters bij die hun eigen regeltjes maken. Dat kan natuurlijk ook niet."
'Zijn er een paar die nog melktandjes hebben'
Één 'eis' moet volgens Van der Ende echter verplicht worden. Het is tegenwoordig namelijk zo dat er alleen jonge scheidsrechters toegelaten worden. "Als je nu 27, 28, 29 bent, dan ben je al te oud om het betaald voetbal te halen. Er gaan daardoor een aantal goede scheidsrechters verloren. Dan praat je over senioriteit, over volwassenheid. Ik heb het idee dat er nu een paar zijn die nog melktandjes hebben. Ook geeft het toelaten van mensen van 'hogere' leeftijd meer aantrekkingskracht. Er zal dan sneller worden begonnen aan een opleiding tot scheidsrechter (met kans op betaald voetbal.")
VAR moet op de schop
Naast de scheidsrechtersopleidingen en de coaching moeten volgens Van der Ende de procedures rondom de VAR op de schop. "De VAR moet je eindverantwoordelijke maken. Zij hebben de meeste informatie", begint de oud-arbiter. "Daarnaast moet er sprake zijn van een onafhankelijke VAR, die geen persoonlijke binding heeft met de scheidsrechters." In een eerder interview met VoetbalNieuws plaatste Van der Ende zijn vraagtekens bij Rob Dieperink als VAR bij Danny Makkelie, omdat laatstgenoemde de coach van Dieperink is.
Van der Ende pleit voor het afschaffen van de dubbelfunctie van VAR of scheidsrechter. Er moet wat hem betreft een hoogwaardige, specifieke VAR-opleiding voor een kleine groep experts met uitmundende spelregel- en spelkennis komen. "Dat vergroot de kans op uniformiteit en verkleint de kans op willekeur. En er moet afgestapt worden van de werkwijze dat de VAR's actieve scheidsrechters moeten zijn."
Ook qua materiaal heeft Van der Ende een aantal aanbevelingen. "Er moet een gelijk aantal camera's in de stadions komen. Op dezelfde posities, zeker op doellijnen, zijlijnen en lijnen van strafschopgebied. Een snellere uitvoering en geen marges van bijvoorbeeld 10 cm zoals die nu bij buitenspelvaststelling worden gebruikt." Met die camera’s kunnen vervolgens beelden worden gemaakt die aan het stadion getoond kunnen worden, met de uitleg van de scheidsrechters erbij. "Ploegen moeten dan één of twee momenten aan kunnen vragen, net zoals bij hockey of tennis. En als we dan toch bezig zijn: het wordt hoog tijd dat de FIFA zuivere speeltijd invoert."
Het niveau van de scheidsrechters en de VAR in Nederland moet dus omhoog. Dit moet worden aangepakt bij de opleiding, de manier van opleiding en de toelatingseisen. Aanleiding voor het interview met Van der Ende was de veelbesproken 27e speelronde in de Eredivisie. In dit stuk vertelde de oud-scheidsrechter wat daar allemaal mis ging.
