Oud-international komt na zoveelste scheidsrechterlijke dwaling met een opvallende oplossing
Wel of geen penalty? Rood of geel? Het Nederlandse voetbal zucht dit seizoen, meer dan ooit, onder omstreden beslissingen. Oud-international Kees Kist (72) heeft er genoeg van. ,,Hier kan je niet tegen voetballen.” Daarom heeft hij iets bedacht waardoor scheidrechters ‘beter en scherper gaan fluiten’.
Dennis Higler die AZ-verdediger Alexandre Penetra een tweede gele kaart geeft, en dus rood, nadat hij in duel met Brian Brobbey (Ajax) overduidelijk eerst de bal raakt.
Bas Nijhuis die de bal op de stip legt, na hands van Anselmo García MacNulty (PEC Zwolle), in de thuiswedstrijd tegen Ajax. Terwijl Danny Makkelie kort daarvoor juist géén strafschop geeft, als FC Twente-verdediger Max Bruns tegen NEC in een soortgelijke situatie de bal tegen zijn arm krijgt aangeschoten.
En zo zijn er dit seizoen nog wel meer voorbeelden die bij menigeen de wenkbrauwen doen fronsen. ,,Ja, het is niet te geloven”, zegt Kees Kist, de voormalige doelpuntenmachine van Oranje en AZ, die in 1979 als eerste Nederlander topscorer werd van Europa. ,,Het gaat maar door, ze blijven maar met twee maten meten. Dat kan natuurlijk niet. Hier kan je niet tegen voetballen.”
Kees Kist (72) was spits bij VV Heerenveen, AZ’67, Paris Saint-Germain en FC Mulhouse. In 615 clubduels scoorde hij 330 keer. Met AZ werd hij in 1981 kampioen en won hij drie keer de KNVB-beker. In 1978/1979 won hij de Gouden Schoen als Europees topscorer met 34 goals voor de club uit Alkmaar. Voor Oranje scoorde hij vier keer in 21 interlands tussen 1975 en 1980.
Oplossing: ook kaarten
Als het aan de Steenwijker ligt, komt daar snel aan eind aan. Want hij heeft de oplossing gevonden. En die is simpel. ,,Waarom geven we een scheidsrechter ook geen gele of rode kaart? Niet dat ze bij rood meteen van het veld moeten. Maar je kan ze wel voor een paar weken schorsen.”
Reken maar dat een scheidsrechter dan anders gaat fluiten, meent Kist. ,,Want dan merken ze het in hun portemonnee, als ze zes weken geen wedstrijd krijgen. Neem van mij aan: dan denken ze echt wel even extra na, voordat ze een speler een kaart geven. Of een strafschop. Met andere woorden: ze gaan beter en scherper fluiten en zijn alerter. Dus het komt alleen maar het spel ten goede.”
En ja, Kist weet echt wel dat zijn idee nauwelijks kans van slagen heeft. Dat ze ’m misschien wel vierkant uitlachen. Het is niet voor niets dat de KNVB niet wil reageren op zijn plan.
Maar dat het anders moet, daar is iedereen het wel over eens, meent Kist, die benadrukt dat zijn plan niks met 1 april te maken heeft. ,,Op dit ogenblik is het echt een drama. Wij zeiden altijd: als een scheidsrechter niet opvalt, is hij goed. Moet je nu kijken: ze vallen allemaal op, elke week weer. Ze willen allemaal de hoofdrol.”
Betere wedstrijden
En vergeet niet, meent Kist, het gaat tegenwoordig om veel geld. ,,Het scheelt nogal of je wel of niet kampioen wordt. Of wel of niet de beker wint. Daarom is het zaak dat er consequent wordt gefloten, scherper naar de regels. Dan weet je tenminste waar je aan toe bent. Daardoor krijg je tevens betere wedstrijden. Kortom, een win-winsituatie.”
Penetra onterecht rood? Dan Higler ook rood!
Kees Kist, Oud-international
Vraag is alleen: hoe ga je dat beoordelen? Maar ook daar heeft Kist al over nagedacht. ,,Door een onafhankelijke jury.” En dat hoeft niet heel moeilijk te zijn, zegt hij. ,,Je pakt na afloop gewoon de beelden erbij. Penetra onterecht rood? Dan Higler ook rood!”
Bas Nijhuis moet hard lachen als hij om een reactie wordt gevraagd. ,,Krijgt een spits die een kans mist dan ook een gele of rode kaart? En wie zitten er dan in de jury?”
De Twente scheidsrechter vindt het dan ook een idee van niks, dat proefballonnetje van Kist. En het is ook niet zo dat de KNVB de andere kant opkijkt, zegt Nijhuis. ,,Als je slecht gefloten hebt, kijken ze echt wel naar je volgende aanstelling. En fluit je weken slecht, nou, dan is het net als een voetballer. Dan verdwijn je even uit de basis.”
‘Je moet ze schorsen’
Of ze krijgen een wedstrijd in de eerste divisie. ,,Dat is ook een straf”, zegt Kist, ,,maar daarmee los je het niet op. Dan fluiten ze en beuren ze nog. Nee, je moet echt aan hun geld komen. Dus moet je ze gewoon schorsen.”
Oud-topscheidsrechter Mario van der Ende snapt de gedachte erachter. ,,Ik maakte er destijds geen vrienden mee, maar begin jaren 90 heb ik dat al openlijk verkondigd. Dat je een scheidsrechter een paar weken op een lager niveau moet laten fluiten, als zij door een beslissing het wedstrijdverloop of het eindresultaat dusdanig in de war gooien.”
Een goede arbitrage laat niet alleen de spelers beter functioneren
Mario van der Ende, Oud-scheidrechter
Een kraker als PSV - Ajax moet daarom altijd door een topscheidsrechter worden gefloten, meent Van der Ende, die aanneemt dat ‘we Higler de komende drie weken niet meer in de eredivisie terug zien’. ,,Een goede arbitrage laat niet alleen de spelers beter functioneren, je krijgt ook een betere wedstrijd. Maar dat gebeurt dus niet. Ook omdat de KNVB iedereen tevreden wil houden. Ze moeten allemaal evenveel wedstrijden fluiten.”
Ook rol voor de commentator
Een gemiste kans, aldus Van der Ende. ,,Het gaat mij niet om een geldstraf. Maar wel om de scherpte van een scheidsrechter terug te winnen. Fouten maken is niet erg, je moet ze alleen niet twee keer maken. Dan heb je de eerste keer niks geleerd.”
Al ziet Van der Ende hierbij ook een rol weggelegd voor de media. ,,Ik hoor een commentator vaak zeggen: een speler laat zich makkelijk vallen. Of het is een licht duwtje. Daarmee moet je oppassen. Dan wordt het publiek ook een bepaalde richting ingeduwd. Een beetje zwanger ben je ook niet.”
Waarom VAR rode kaart voor AZ-speler Alexandre Penetra tegen Ajax niet kon voorkomen: ‘Waar houdt het dan op?’
Dennis Higler gaf op het veld al toe dat hij ernaast zat toen hij AZ-speler Alexandre Penetra zondag tegen Ajax zijn tweede gele kaart gaf. Maar omdat de VAR de scheidsrechter niet mocht overrulen, waren de hevige protesten van de Alkmaarders tevergeefs. Moeten de regels worden veranderd? Danny Koevermans en Mario van der Ende verschillen daarover van mening.
Wouter VoermansLaatste update:17:36
De VAR mag niet ingrijpen bij een (tweede) gele kaart. Als het aan oud-spits van onder meer AZ en PSV en amateurscheidsrechter Danny Koevermans ligt, blijft dat ook zo. ,,Waar houdt het dan op?”
,,Wat mij betreft kijkt de VAR bij een tweede gele kaart. Maar wat als de eerste van de twee gele kaarten onterecht is, gaan we die dan ook nog terugdraaien? Daarom zeg ik met pijn: ‘laat maar staan, tenzij we ook bij elke eerste gele kaart gaan kijken’. Dat zou de zaken veranderen.’’
Als je het aan oud-topscheidsrechter Mario van der Ende vraagt, krijg je echter een heel ander antwoord. ,,Je moet de rol van de VAR juist uitbreiden", zegt hij. ,,Dit is een geval dat de wedstrijd zodanig op zijn kop zet dat je gebruik moet maken van de beelden die de VAR wél heeft.”
Capabele VAR
In dat geval was Penetra in de 74ste minuut na zijn tackle op de bal in een duel met Brian Brobbey nooit weggestuurd. Zijn rode kaart zorgde voor de nodige ophef. AZ leek zelfs van het veld te willen stappen. Dat had dus allemaal voorkomen kunnen worden als de VAR meer zou mogen.
Van der Ende zou de VAR daarom zelfs eindverantwoordelijk willen maken. ,,Zie het als een politieagent en een rechter. Waarbij de scheidsrechter de politieagent is en de VAR de rechter die de beslissingen neemt. Het enige is dat je dan wel een capabele VAR moet hebben, maar daar ontbreekt het aan in Nederland.
,,De beslissing van de VAR moet ook veel sneller kunnen. Als je ze dan eindverantwoordelijke maakt, gaat dat echt niet lang duren voordat ze een beslissing kunnen nemen. De techniek ontwikkelt zich sneller dan mensen, zeker dan scheidsrechters. Ik pleit ook voor zuivere speeltijd.”
Volgens Koevermans is er één iemand die het meeste baalt van de rode kaart. ,,Dat is natuurlijk Higler, die zal slecht geslapen hebben. Excuses aanbieden en hopen dat het overwaait, maar dat gebeurt tegenwoordig niet meer. Vijf praatprogramma's, 35 podcasts en 100 stukjes op clickbait websites krijg je als scheidsrechter over je heen.”
Oud-topscheidsrechter Mario van der Ende neemt geen blad voor de mond als het gaat om het optreden van arbiter Dennis Higler tijdens Ajax - AZ. In gesprek met VoetbalPrimeur kraakt hij harde noten over diens beslissingen. Volgens Van der Ende moet de KNVB kritisch kijken naar het niveau van de arbitrage in Nederland én de aanstellingen bij topwedstrijden in de Eredivisie. "Higler gaat zelf natuurlijk niet zeggen dat het voor hem te hoog gegrepen is."
De verhitte slotfase in de Johan Cruijff Arena begon met het wegsturen van Anton Gaaei, die door inmenging van de VAR een directe rode kaart kreeg. Was dat een terecht besluit?
"Ja. Absoluut. Gaaei gaat op een gevaarlijke manier het duel aan. Met buitensporige inzet en een gestrekt been. Het is maar goed dat Zico Buurmeester scheenbeschermers draagt, anders bestaat de kans op een zware blessure."
Niet veel later sloeg de vlam écht in de pan, toen ook Alexandre Penetra van het veld werd gestuurd. Hoe kijkt u naar het besluit van Higler om de verdediger van AZ zijn tweede gele kaart te tonen?
"Het moment tussen Penetra en Brian Brobbey is het schoolvoorbeeld van een correcte tackle op de bal. Ook hier verbaas ik me over het onvoldoende waarnemingsvermogen en het verkeerd interpreteren van zo'n moment. Het is gewoon een gebrek aan kwaliteit."
"Als Higler niet direct een kaart trekt, maar gewoon even drie seconden wacht... Dan kan hij misschien input krijgen van zijn assistenten aan de zijkant. Dan kan je de situatie bespreken."
"Ik heb wel eens mee mogen luisteren met de onderlinge communicatie tussen de scheidsrechter, zijn assistenten en de vierde official. Die gasten lullen elkaar de oren van de kop af. Aan de ene kant leidt dat af, aan de andere kant zou je mogen verwachten dat er overleg plaatsvindt op het moment dat je een kaart wil tonen. Het is zo bepalend voor de wedstrijd. Je speelt anders gewoon nog een kwartier met tien tegen elf."
U heeft het over een gebrek aan kwaliteit bij de arbiter. Wat ontbreekt er?
"Higler is al jarenlang het voorbeeld van het missen van het echte voetbalgevoel. Dat mist hij. Het gevoel voor het spel, voor het voetbal... Het is wel iets beter geworden, maar je ziet dat wanneer de druk toeneemt dat de echte kwaliteiten - of het gebrek daaraan - boven komen drijven. Dat Higler geen topscheids is, zal iedereen na zondag wel erkennen."
"Maar goed, hij stelt zichzelf niet aan voor Ajax - AZ, hè? Hij krijgt die wedstrijd van de KNVB. Dan gaat Higler ook echt niet zeggen: Dit is te hoog gegrepen voor mij. Dat doet hij natuurlijk niet."
Met andere woorden: de KNVB moet zich achter de oren krabben?
"Ja, zij moeten zich afvragen waarom ze hem hebben aangesteld. Is hij wel de juiste man op de juiste plaats?"
Welke arbiters waren volgens u dan geschikter geweest voor Ajax - AZ?
"Je ziet dat op het ogenblik dat het niveau van de Nederlandse arbitrage heel mager is, maar er zijn anderen die het er waarschijnlijk beter vanaf hadden gebracht."
"Serdar Gözübüyük stond natuurlijk al op FC Twente - Feyenoord en je krijgt straks nog PSV - Ajax. Daar zullen ze wellicht Danny Makkelie wel voor in gedachten hebben. Daarom sloegen ze hem dit weekend over, denk ik. Dat zullen ze bij de KNVB in hun achterhoofd hebben gehad. Om niet twee keer achter elkaar dezelfde scheidsrechter op een duel van Ajax te zetten. Daar ben ik het niet mee eens. Ik vind dat het moet kunnen."
